Projecten en het boleto turistico

Alweer een week die erop zit. Op deze manier gaat het toch wel erg snel: nog twee weken en dan komen mijn ouders en Nicolette en Paul en Hinke (sorry, ik zal jullie voortaan niet meer onder de catogorie ´ouders´ laten vallen!) en daarna nog twee weken alleen, dan komt Arno voor bijna 4 weken en daarna alweer naar huis!

Vorig weekend heb ik de BoletoTuristico gekocht. Dit is een kaart waarmee je naar verschillende ruïnes en musea in en om Cusco kan. Zaterdag heb ik samen met Enrique, een vriend van hem, Iris, Jolanda en Maroeska een tour gedaan langs verschillende archeologische plaatsen.
Eerst zijn we naar Chincero geweest. Dit is een plek waar ruïnes van een stad zijn te bezichtigen en je kunt zien hoe ze van alpaca wol een gekleurde bol maken. Ze wassen de wol, maken er een draad van en koken het samen met kruiden die het de kleur geven. Bovenaan de berg staat een kerk met allerlei schilderingen. Het uitzicht was adembenemend (zoals bijna overal in de Heilige Vallei) en ik kan me niet voorstellen dat op die plek mensen hebben rondgelopen en hebben geleefd, terwijl ze hetzelfde uitzicht zagen. Ookal is het zolang geleden, de bergen zullen vrijwel hetzelfde zijn.

Daarna zijn we in het busje van Enrique doorgereden naar Maras, een plek waar zoutvlaktes zijn. Niet zoals de zoutvlaktes bij Uyuni, maar zeker ook bijzonder.
Hier hebben we even rondgelopen (binnen een klein uurtje ben je ook wel uitgekeken) en daarna zijn we doorgereden naar Moray. Moray is een plek waar je Inca’s gewassen verbouwden. Het is een ronde cirkel die steeds dieper de aarde (het dal tussen twee bergen) ingaat. De Inca’s haalden soms nieuwe gewassen naar Cusco en om ze langzaam te laten wennen aan de hoogte en temperatuur (de binnenste ring is namelijk warmer van de buitenste) gebruikten ze deze cirkel. Soms pasten de gewassen zich goed aan, en soms ontstond er een ander gewas.

Je kon deze cirkel helemaal naar beneden lopen. Er wordt gezegd dat je in het midden meer energie krijgt. Dit kan je vervolgens ook wel goed gebruiken om weer helemaal (op rot trapjes van steen) naar boven te moeten klimmen. Na we uitgeput boven aankwamen stond Enrique ons op te wachten en reden we door naar een buffet restaurant.

Serieus, ik heb bijna nog nooit zo lekker gegeten. Of naja, op dit ogenblik vind ik gewoon Nederlands eten goddelijk klinken, maar voor hier was dit eten heel lekker. Je kon overal kleine porties van opscheppen om zo van alles wat te proeven (waarvoor een buffet restaurant bedoeld is). Sinds ik hier zit probeer ik bijna alles uit, dus voor de eerste ronde had ik mijn hele bord vol. Ook met dingen die me niet lekker leken, maar achteraf prima smaakten. De tweede ronde was het hoofdgerecht (wat me een beetje tegen viel) met heel veel rijst en pastas. Het toetje, mjam, maar nog niet zo lekker als de cheese cake van the cross keys. Ik denk niet dat daar ooit iets aan kan tippen.

Tot slot hebben we Ollantaytambo bezocht. Als je dacht dat er bij Chincero veel overeind staat heb je Ollantaytambo nog niet bezocht. Bijna de hele stad is nog te zien: huizen, badhuizen, weggetjes etc. Heel indrukwekkend, en ook leuk omdat je je er beter een voorstelling bij kunt maken dan als er bijna niks overeind staat. Helaas was het tegen het eind van de middag en begon het, natuurlijk, te regenen.

We waren onderweg naar Ollantaytambo trouwens ook opgehouden omdat we langs een plaatselijk dorpsfeest reden. Hier waren geen toeristen (op ons met camera’s in de aanslag na) te bekennen en dus erg leuk om te zien. Deze mensen kwamen vanuit de hele omgeving om erbij te zijn. De mensen liepen in traditionele kleding rond (en dit keer niet speciaal voor toeristen), er waren sportwedstrijden (waarbij meisjes in rokken en jurken aan het voetballen of basketballen waren), er was een zwembad, een podium met muziek en er waren veel kraampjes met eten (zo ook een enorme pan, zo groot had ik nog nooit gezien, met vlees erop wat gebakken werd).

Zondag hebben Jolanda, Iris en ik nog een paar dingen afgestreept van het Boleto Turistico. ’s Ochtends hadden we afgesproken om naar Típon te gaan, een dorpje waar ook ruïnes zijn. De gastmoeder van Jolanda had gezegd dat we voor het ziekenhuis op de bus moesten wachten. Maar deze bus kwam nooit. Na het gevraagd te hebben moesten we naar de overkant van de straat, een werkplaats inlopen en daar stonden verschillende bussen die ook langs Tipon gingen. Hier zijn we ingestapt (voor maar 1 sol) en naar onze plaats van bestemming gereden. Hier met de taxi (voor 10 sol) omhoog en rondgelopen over de site. Het was vooral veel omhoog lopen, waarbij het uitzicht steeds mooier werd. Zowel recht vooruit (de bergen) als naar beneden (de opgravingen). Wij zijn helemaal omhoog gelopen, en zelfs nog verder omdat we de waterafvoer (die zo bijzonder scheen te zijn voor in die tijd) wilden zien en daarna weer helemaal naar beneden (de volgende dag was spierpijn het resultaat), waar we opgewacht werden door Peruanen die per se met ons op de foto wilden. Ik bedank elke keer vriendelijk omdat ik geen flauw idee heb waar deze foto’s uit eindelijk terecht komen en dat niet zo’n prettig idee vind, maar aan de andere kant maken wij ook foto’s van doorsnee Peruanen.

Daarna zijn we in de eerstvolgende openbare bus gestapt en uitgestapt bij het plaatsje Pikillacta. Hier was in geen velden of wegen iemand te bekennen, dus we waren bij dat we in ieder geval niet allemaal apart het plan hadden gemaakt om naar Pikillacta te gaan en vervolgens helemaal alleen daar te zijn. Eerst het museumpje dat erbij hoorde bezocht, en ons daarna verbaasd over de vele muren die nog overeind stonden en gangen die je door kon lopen (natuurlijk deels een reconstructie). Pikillacta was vroeger niet echt een stad om in te wonen maar meer een plek om tijdelijk te verblijven, spullen te verhandelen en vervolgens weer verder te trekken.

Toen we dit hadden gezien, en zin kregen in de lunch, moeten we de bus terug naar Cusco zien te vinden. Het probleem was dat we erg afgelegen zaten en er geen busstop was. Nu is het niet ongebruikelijk om hier langs de weg te gaan staan en langsrijdende bussen aan te houden, maar het voelde toch wel een beetje vreemd.

Weer terug in Cusco hebben we gegeten op ookal een niet-toeristische plek: een restaurantje waar niks anders dan kip te bestellen was. Je kon één achtste deel krijgen, één vierde deel, een halve kip of een hele kip. Standaard kreeg je soep vooraf en kon je gebruik maken van de salade bar.

’s Middags hebben we in een café de voetbalwedstrijd tussen Peru en Argentinië gekeken en daarna nog twee musea bezocht. Het museum van de hedendaagse kunst uit Peru en het museum wat hoorde bij de kerk Qoricancha. Dit laatste museum was nog wel interessant en uitgebreid, met informatieborden (komt hier NOOIT voor. Zonder reisgids met informatie ben je verloren) over hoe de Inca’s leefden.
De rest van de week zijn we weer naar het vrijwilligerswerk geweest.
De projecten bevallen me steeds beter omdat ik meer en meer het idee krijg van wat we kunnen doen en hoe we het best met de kinderen om kunnen gaan.

Op ChaskaWasi waren deze week meer kinderen dan voorheen. De meeste kinderen gaan namelijk naar school, maar als ze geen geld voor de bus hebben kan dit niet doorgaan. En dat was deze week het geval. Het was leuk dat er meer kinderen waren, maar ook lastiger. In totaal zijn er 38 kinderen als niemand naar school is en dat is een gekkenhuis (letterlijk en figuurlijk- oké geen leuke beeldspraak). Iedereen wil aandacht en komt naar je toe, gaat aan je hangen, trekt aan je kleding etc. Er is één meisje dat direct tranen in haar ogen krijgt als je even aandacht aan iemand anders geeft en gaat vaak er ook bij huilen. Tja, we zijn er voor iedereen, niet alleen voor haar.

Daarnaast is er een meisje dat vaak over je arm aait, maar waarvoor je wel uit moet kijken. Zij heeft namelijk al een keer een toerist tot bloedens toe gekrapt.
Verder zijn er ook meer kinderen die wel ‘goed’ zijn. De tien kinderen die namelijk altijd thuis zijn, zijn er slecht aan doe. Niet tot nauwelijks in staat tot communiceren, zich niet kunnen uitdrukken en ze zitten vaak in hun eigen wereldje. Met de kinderen die wel naar school gaan is het daarom makkelijker om iets mee te doen: ze kunnen tekenen, schrijven en dingen begrijpen. Je hebt een jongen Willy die altijd met een papier op je afkomt waar jij je naam op moet schrijven. Vervolgens wil hij samen een lijst maken van alle namen van kinderen die ook in de zaal zitten. Een leuk idee, maar onmogelijk om uit te voeren. Ik weet niet hoe ze op al die onmogelijke namen komen hier, maar ze correct opschrijven is echt geen doen (niet dat het Willy ook maar enigszins uitmaakt of dat hij zich überhaupt realiseert hoe je de naam correct schrijft, maar goed).

Manuel is er altijd en hij is de jongen waarover ik al eens verteld had, hij schreeuwt, krabt en bijt. Hij komt stilletjes aansluipen (het is natuurlijk een kabaal met 38 kinderen) en grijpt dan opeens naar je arm of schouder. Hij knijpt er hard in en probeert soms te bijten. De truc is om je naar hem toe te draaien en hem te kietelen, daar kan hij namelijk niet tegen. Als je hem in zijn zij prikt dan gaat hij heel hard lachen, laat zich zo nu en dan op de grond vallen (als je hem niet stevig vast hebt) en rent weg om na een paar minuten het spelletje te herhalen.

Een ander meisje dat er altijd is zit stilletjes aan de tafel en staart je heel eng en lang aan. Als je met haar wilt praten of iets doen krijg je vaak een lege blik of eentje van ‘Denk maar niet leuk te zijn, want ik hou je continu in de gaten’. Persoonlijk vind ik het wel een beetje eng, maar ik zeg elke keer tegen mezelf dat zij er ook niks aan kan doen en het waarschijnlijk (tenzij we in de film Orphan zitten) niet zo bedoelt. Op sommige moment lacht ze, dus ze kan het blijkbaar wel. Ik moet alleen nog even uit zien te vinden wat zij leuk vind om te doen en waardoor ze vrolijk wordt.

Dan heb je nog een meisje (meisje staat trouwens gelijk aan iemand met de leeftijd van 12 tot 20 jaar en sorry ik kan heel veel namen niet onthouden omdat ze onduidelijk hun naam zeggen, moeilijk te onthouden zijn en het er zo veel zijn) die altijd erg vrolijk is. Ze komt direct op je afrennen om je een dikke knuffel te geven en vervolgens kan ze niet van ons blonde haar afblijven. Dat is zó raar.. en onze ogen ook! Blauw? Groen? Niet zoals het hoort volgens haar.

Ook zijn er een paar kinderen die niet goed kunnen praten en vooral via (zelfbedachte?) gebarentaal communiceren. De kok, Ceasar, is helemaal doof maar houdt altijd een oogje in het zeil. Vanuit de keukendeur (waarvan het bovenste deel open kan) maakt hij soms gebaren naar de kinderen en allemaal hebben ze respect voor hem en doen ze wat hij zegt.

Verder zijn leuke spelletjes met deze kinderen dat zij een dier noemen en ik die dan moet tekenen, kleurplaten inkleuren, buiten met de bal spelen, rondjes rennen of een soort tikkertje doen. Voor de kerst nemen Iris en ik volgende week gekleurd papier mee waaruit we kerstbomen knippen, die de kinderen dan in kunnen kleuren (krassen). Ook willen we watjes en touw kopen om sneeuwvlokken voor de ramen te kunnen hangen.

Op Corason is het meer gestructureerd. Elke maandagmiddag is er een meeting waar er overlegd wordt wat er de komende week gedaan wordt. Van vijf tot zes is er altijd een activiteit: kerstengeltjes maken, een kerstboom met deurtjes waarachter plaatjes zitten van het verhaal over Jezus of een les over de Kerstman. Kerrie is er niet van te overtuigen dat de Kerstman en Sinterklaas verschillende personen zijn, dus we hebben het maar rustig aangehoord dat Santa Claus in Nederland Sinterklaas wordt genoemd. Lijkt namelijk wel op elkaar qua uitspraak.

Wel grappig dat er inderdaad veel overeenkomsten tussen Sinterklaas en de Kerstman zijn: je zet je schoen of hangt je sok op, daarin worden cadeautjes of snoep gegooid (het verhaal gaat namelijk dat er eens drie arme zussen waren die heel graag wilden trouwen maar geen geld hadden om aan hun schoonfamilie te geven. Toen hoorde de Kerstman dit en hij gooide stiekem ’s nachts geld naar binnen dat belandde in hun schoen/ sok, waardoor ze konden trouwen), beide hebben ze hulpjes, de Kerstman heeft rendieren en Sinterklaas een paard, ze brengen cadeautjes rond etc.

Op Corason heb je twee groepen kinderen: de oudere (vanaf 10 jaar) en de jongere (tot 10 jaar). Er zijn ongeveer 7 oudere kinderen, die veel met elkaar omgaan, en ongeveer 20 jongere kinderen die wij veel bezig moeten houden. Je kan puzzelen, tekenen of spelen. Zo moet je soms bij de dokter komen omdat ja, je wist het misschien zelf nog niet, maar je been moet écht geamputeerd worden. Maar voordat dit gebeurd moet eerst je haar opnieuw gedaan worden zodat je de rest van de dag rondloopt met een staart bovenop je hoofd.

Het is leuk dat de kinderen ook hier altijd enthousiast zijn dat je er bent. Er is altijd wel iemand die met je wil puzzelen of vier-op-een-rij wil spelen. De kinderen hebben geen leuke thuissituatie, waarin ze vaker geslagen dan geknuffeld worden. Het is dus onze taak om ze even een fijne tijd te geven.

’s Avonds loop je met ze mee naar beneden (het clubhuis ligt op een heuvel) en breng je ze thuis. Ze wonen bijna allemaal in dezelfde straat en ze blijven vaak nog even buitenspelen. Soms staan de ouders ook voor de deur en als jij dan met een klein meisje aan je hand aan komt wandelen, wordt je wel even vreemd aangekeken maar vaak vinden ze het ook leuk omdat ze zien dat hun kind het leuk heeft gehad.

Natuurlijk was het afgelopen week ook Sinterklaas. Voor het eerst van mijn leven mijn lievelingsfeest niet gevierd! :( Of tenminste, niet zoals het normaal altijd gaat. Op 5 december zijn Iris en ik ’s ochtends bij Eddie langs geweest. We hadden alle ingrediënten meegenomen om pepernoten en schuimpjes te bakken. De schuimpjes waren totaal mislukt: mierzoet en super zacht. Maar Eddie en Anita (het meisje dat altijd het eten klaarmaakt en schoonmaakt) vonden ze heel lekker, dus we hebben ze maar voor hun laten staan. Sowieso vinden alle Peruanen mierzoete dingen erg lekker. Picarones kan ik goed begrijpen, maar het jelly achtige spul wat als toetje wordt gegeten is echt smerig.
De pepernoten waren gelukkig wel goed gelukt (bedankt voor de speculaaskruiden mam) en iedereen vond ze heel lekker. Wij zouden ’s avonds, na het project, weer langskomen om onze schoen te zetten en van de pepernoten te eten, maar helaas.. alles was al op. Gelukkig lag er thuis nog een heerlijke chocoladeletter op ons te wachten!

Onze schoen hebben we wel gezet. Samen met iedereen uit Nederland en België (Maroeska, Jolanda, Medy, Fabiënne, Iris en ik) gingen we de karaoke versie van Sinterklaas liedjes opzetten zodat ook de rest van het Peruaanse gezin mee kon zingen. Vandaag moet ik echt mijn schoen ophalen, want ik ben natuurlijk erg benieuwd wat erin zit ;).

Verder is de dvdspeler van Enrique echt leuk om te hebben. Bij de Molino kun je 4 dvd’s voor 10 soles halen, en dan kunnen we die op een regenachtige avond of dag kijken. Gisteren was het dus zo’n dag: de hele ochtend kwam het met bakken uit de hemel vallen en natuurlijk hield ons huisje dit niet en zaten we met een lek in de keuken. Verder kwam er geen water uit de kraan en was de douche in weken niet warm geweest. Wij hadden dus de eigenaresse gebeld en zij is direct langsgekomen om te constateren wat er aan de hand was.

Voor het dak zou er morgenochtend iemand om 8u komen. Wij vandaag braaf om half acht uit ons bed om niet te laat te zijn, komt er pas om tien voor negen iemand langs. Zijzelf nog een half uur later. Het dak wordt woensdag gerepareerd, en de douche is vandaag onder handen genomen.
Het gas werkte niet, dus we kunnen nu douchen met elektriciteit. We mogen niet te lang douchen, maar de douche is wel heet. Nou, wat je heet noemt. Het is echt afschuwelijk. De douche was gemaakt en zij zou ons even laten zien hoe het werkte. Je draait die knop open en dan hoor je een geluidje en tada, voel maar, warm! Pardon, dit water was lauw en dan aan de koude kant van lauw. Als je hem dan iets zachter draait (maar niet te zacht want dan ‘ontploft’ de douchekop).. auau, heet! Ik weet niet wat er aan haar handen mankeert, maar dit was dus de warme kant van lauw. Maar nee, ik mocht er niets van zeggen, want dit is wel Cusco hè, en daar kennen ze geen heet water. Nog twee weekjes en dan heb ik eindelijk een warme hotel douche.. Kan niet wachten!

ps. foto´s op facebook